Staatssecretaris voor asiel en migratie Nicole de Moor maakt de procedure eenvoudiger om onderzoekers van buiten de EU aan te trekken en aan de slag te houden in ons land.
Nicole de Moor: “De Belgische economie is heel sterk op innovatie gericht en wetenschappelijk onderzoek is daarvoor cruciaal. We maken het eenvoudiger voor Belgische universiteiten en onderzoeksinstellingen om buitenlandse onderzoekers aan te trekken. Bovendien creëren we mogelijkheden voor onderzoekers om na het aflopen van hun onderzoek, aan de slag te blijven in ons land. We zorgen op die manier dat onderzoekers waarin ons land geïnvesteerd heeft, een extra meerwaarde kunnen betekenen.”
Dit jaar kregen al 721 onderzoekers van buiten de Europese Unie een vergunning om in België te verblijven en te werken (periode januari tem augustus). Ze zijn aan de slag bij universiteiten of onderzoeksinstellingen in ons land. Een nieuwe wet en een nieuw KB maken ons land nog aantrekkelijker voor buitenlandse onderzoekers. Concreet worden volgende maatregelen genomen:
-
Eenvoudige en transparante procedure: aanvragen voor een gecombineerde werk- en verblijfsvergunning voor onderzoekers zullen in de toekomst door de onderzoeksinstelling in België worden ingediend via het digitale loket ‘Working in Belgium’. Tot nog toe diende de onderzoeker zelf een visum aan te vragen bij de diplomatieke post om naar België te komen en daarnaast in sommige gevallen nog een toelating tot arbeid aan te vragen bij het Gewest. Deze procedure wordt nu geharmoniseerd met de bestaande procedure voor arbeidsmigratie en gedigitaliseerd.
Omdat onderzoeksfinanciering vaak een onmiddellijk invulling van personeel vereist, wordt bij de afgifte van het visum een fast-track procedure voorzien. Ook wordt er bij de verlenging van het verblijf rekening mee gehouden dat een verlenging van het onderzoeksbudget nog op de valreep toegekend kan worden.
-
Talent hier houden via een ‘zoekjaar’: onderzoekers krijgen de mogelijkheid om na voltooiing van hun onderzoek een jaar lang in België te blijven om werk te zoeken of zelf een onderneming op te richten. Op die manier kunnen ze een meerwaarde blijven betekenen voor ons land. Een verblijfsaanvraag voor het zoekjaar zal kunnen worden ingediend bij de gemeente.
-
Samenwerking tussen Europese universiteiten aanmoedigen: Niet-Europese onderzoekers die tewerkgesteld zijn in een andere Europese lidstaat, zullen eenvoudig naar ons land kunnen komen om hier voor korte of lange termijn onderzoek te voeren. Die vlotte mobiliteit is belangrijk bij hedendaags wettenschappelijk onderzoek. Tot nog toe waren er geen specifieke regels voor deze intra-Europese mobiliteit en moest de onderzoeker vaak ook in de nieuwe lidstaat een verblijf als onderzoeker aanvragen.
Aan de nieuwe aanpak zijn grondige controles gekoppeld om misbruik tegen te gaan. Zo stellen de gastinstellingen zich garant voor de kosten van verblijf en repatriëring indien de persoon in kwestie zonder wettig verblijf komt te staan. Verder gebeurt een systematische check voor de betrokkene naar België komt. Van alle aanvragen van onderzoekers die dit jaar al werden ingediend (nog volgens de oude procedure), werd 90 procent door DVZ aanvaard.
Voor de coronaperiode nam het aantal onderzoekers jaar na jaar toe. In 2017 waren er 1.261 vergunningen, in 2018 1.402 en in 2019 1.713. Corona leidde tot een terugval, maar sindsdien is een herstel bezig.
Stagairs en vrijwilligers
Ook buitenlandse stagiairs en vrijwilligers zullen gebruik kunnen maken van het digitale loket ‘Working in Belgium’ om een gecombineerde vergunning te krijgen. Net zoals bij onderzoekers moet de aanvraag gebeuren door de werkgever of organisatie in België. Stagairs en vrijwilligers moeten aan specifieke voorwaarden voldoen. Zo moeten ze over een stage- of vrijwilligersovereenkomst beschikken. Verder moeten ze kunnen aantonen voldoende bestaansmiddelen te hebben.
De nieuwe wetgeving treedt in werking op 1 januari 2023, met uitzondering van de procedure voor onderzoekers via het digitale loket ‘Working in Belgium’, die op 1 maart 2023 in werking treedt. Het gaat om de omzetting van een Europese richtlijn.
