Vandaag hebben we opnieuw een belangrijke stap kunnen nemen om tot een gecontroleerd migratiebeleid te komen in de Europese Unie. Na de overeenstemming die er vorige week werd gevonden op de Raad van Europese Ministers over het crisismechanisme, is dit nu officieel aangenomen op de vergadering tussen de ambassadeurs (coreper). Dit mechanisme geldt enkel als er sprake is van een crisissituatie. Dat meldt Staatssecretaris voor asiel en migratie, Nicole de Moor.
De Moor: “De oorlog in Oekraïne en massale vluchtelingenstroom nadien heeft ons geleerd dat je maar beter een goed crisismechanisme hebt om met die plotse massale migratiestromen om te gaan. Voor de Oekraïense vluchtelingen hebben we een beroep moeten doen om een Europese richtlijn die al 20 jaar stof lag te vergaren. Dat heeft goed gewerkt, maar voor de toekomst hebben we een steviger mechanisme nodig om op élk soort crisis voorbereid te zijn. Het crisismechanisme biedt zo’n instrument. Het is een menu aan maatregelen die toegepast kunnen worden in grote crisissituaties, zoals ten tijde van het begin van de oorlog in Oekraïne, of denken we maar aan de crisis met Irakese migranten die door het regime in Wit-Rusland bewust naar de Poolse en Litouwse grens werden gebracht in de winter van 2021 om politieke druk op Europa te zetten. Alleen met een eensgezind Europa en een goed crisismechanisme, waarin het recht om asiel aan te vragen wordt gerespecteerd, kunnen we zo’n situaties aan.”
In juni heeft de Raad al een akkoord gevonden op de meest belangrijke instrumenten uit dit pact. Dit zijn de instrumenten die het volledige asielsysteem hervormen en die jarenlang geblokkeerd zaten. Dat gaat over de screening van migranten aan de buitengrenzen, het toepassen van de grensprocedure en de verplichte solidariteit die lidstaten met elkaar moeten tonen in het dagdagelijkse asielbeleid als lidstaat van de Europese Unie.
Wat vandaag aangenomen werd, is wat gebruikt moet worden in uitzonderlijke crisissituaties. Dit crisismechanisme bevat een menu aan maatregelen die niet zomaar gelden. Deze worden pas na activatie bij bepaalde crisissen ingezet na een beslissing door Raad van Europese Ministers. Elke lidstaat zal in die Raad steeds moeten stemmen en bijgevolg goedkeuren wanneer het een maatregel wordt ingezet.
De doelstelling blijft om het volledige EU-asiel en migratie Pact tegen het einde van de legislatuur goed te keuren. Dit zal gebeuren tijdens het Belgisch voorzitterschap van de EU in de eerste helft van 2024. Staatssecretaris de Moor blijft daar als voorzitter in deze raadsformatie haar schouders onder zetten.
In opdracht van staatssecretaris voor asiel en migratie Nicole de Moor en minister van binnenlandse zaken Annelies Verlinden voert de Federale Luchtvaartpolitie en de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) gerichte controles tegen mensensmokkel op aankomende vluchten vanuit Griekenland. Mensensmokkelaars maken van die vluchten gebruik om mensen vanuit Griekenland naar België te krijgen.
Staatssecretaris voor asiel en migratie Nicole de Moor zocht de afgelopen maanden met haar diensten naar een oplossing om gedwongen terugkeer naar Afghanistan mogelijk te maken. Die oplossing is er nu en een nieuwe regering kan ermee aan de slag.