"Het migratiebeleid is niet af. Het is tijd om de focus te leggen op maatregelen die het Europees Asiel- en Migratiepact beter zullen doen werken. Ook in het gemeenschappelijk visumbeleid hebben we een sterker Europa nodig." Dat verklaarde staatssecretaris voor Asiel en Migratie, Nicole de Moor, na afloop van de Raad voor Europese ministers bevoegd voor migratie in Luxemburg.
Het is de laatste Raad Migratie onder Belgisch voorzitterschap. Op basis van diplomatieke gesprekken de voorbije zes maanden, heeft België de andere Lidstaten een meer strategische visie voorgesteld over het inzetten van het gemeenschappelijk visumbeleid in de bredere aanpak en het beheer van migratie. België wil het gebruik van het visumbeleid meer zien als werkinstrument van het buitenlandbeleid. Voor de Staatssecretaris kan het niet langer dat visumvrijstellingen of -faciliteiten die de Europese Unie geeft aan derde landen resulteren in een verhoogd oneigenlijk gebruik van visumvoordelen.
In 2023 waren er 1,1 miljoen asielaanvragen in de EU. Een derde van die asielaanvragen gebeurt door mensen die op irreguliere wijze de EU binnenkomen. Vele andere asielaanvragen gebeuren door personen die (ooit) de EU legaal binnenkwamen. Dit kan bijvoorbeeld na het hebben ontvangen van een toeristen of business-visum voor een kort verblijf. Uiteraard zijn er vandaag al controles wanneer een visum wordt toegekend, maar het valt niet te ontkennen dat het oneigenlijk gebruik om asielredenen een overbelasting komt van het asielsysteem. Constante monitoring van gebruik van visa zal in de toekomst de weg zijn om te bewandelen naar een gecontroleerd migratiebeheer. België stelt in de eerste plaats ook betere statistische gegevens voor om het probleem te monitoren.
Daarnaast moet visumbeleid ook actief gebruikt worden als tool om derde landen die een visumvoordeel ontvangen te vragen om het eigen visumbeleid aan te passen aan dat van de EU, en om zelf de nodige binnenkomstcontroles te doen. Een voorbeeld daarvan was afgelopen jaren de visumvrijstelling voor Burundi in Servië, een land dat op zijn beurt van de EU visumvoordelen krijgt voor eigen inwoners. Na heel wat irreguliere binnenkomsten van Burundezen dwong de EU af dat Servië de visumvrijstelling voor Burundi introk. De Moor wil dat de nieuwe Europese Commissie in de toekomst het visumbeleid hoog op de agenda heeft staan en schuift dit ook naar voor als algemene Belgische prioriteit de volgende Europese legislatuur: "Visumvrijstellingen zijn niet statisch, maar dynamisch. Als er dingen fout lopen moet er veel sneller een schorsing zijn van visumvoordelen."
De fundamenten van het migratiebeleid van de EU zijn fundamenteel veranderd door het Migratiepact. Het Pact trad in werking op 11 juni. De implementatie is volop bezig en moet ook versneld worden. De instroom van asielzoekers blijft op een uitermate hoog niveau. Tegen eind dit jaar moeten ons land, net als de andere Lidstaten, klaar zijn met een nationaal actieplan om dat Pact uit te voeren. Ook deze implementatie zette de Moor op de agenda van de Raad.
Ons land stelt een aanzienlijke stijging vast van asielaanvragen van Palestijnen en Syriërs die reeds bescherming genieten in een ander Europees land, meestal Griekenland en in mindere mate Bulgarije. De afgelopen maanden gaat het over telkens meer dan 450 aanvragen per maand. Staatssecretaris voor asiel en migratie Nicole de Moor wil daar komaf mee maken.
Dankzij de vernieuwde samenwerking met Marokko, werden dit jaar al meer dan 200 Marokkanen in onwettig verblijf gedwongen teruggestuurd naar hun herkomstland, meer dan vier keer zoveel als vorig jaar.
Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden en staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor hadden vandaag een bilateraal overleg met Nederlands minister van Asiel en Migratie Marjolein Faber. De Nederlandse minister liet officieel weten dat er in de loop van december in het grensgebied met ons land zal worden gestart met controles. Deze controles zullen worden uitgevoerd op Nederlands grondgebied.