De uitvoering van het Europees Migratie- en Asielpact hangt af van effectieve terugkeerprocedures. Het organiseren van terugkeer, voor wie het kan al vanaf de buitengrenzen van de Europese Unie, is een absolute noodzaak voor een correct migratiebeheer. Staatssecretaris voor Asiel en Migratie, Nicole de Moor, benadrukt in de raad van ministers van asiel en migratie in Luxemburg dat de hervorming van de terugkeerrichtlijn niet langer kan worden uitgesteld. “Deze hervorming had al lang voltooid moeten zijn. Het is hoog tijd dat de Europese ministers van Asiel en Migratie dit eindelijk bespreken op de Raad.” aldus de Moor.
De staatssecretaris wijst op de essentiële noodzaak om meer terugkeer te realiseren. De huidige Europese wetgeving blijft tekortschieten bij de aanpak van de operationele obstakels die de terugkeer belemmeren. Te veel migranten zonder verblijfsrecht weigeren mee te werken aan hun terugkeer en misbruiken het asielsysteem door steeds nieuwe aanvragen in te dienen, enkel en alleen om uitzetting te vertragen. Daarnaast zijn er te veel praktische obstakels om personen die een dreiging vormen voor de veiligheid of criminele feiten pleegden snel te kunnen verwijderen van het grondgebied.
De staatssecretaris vraagt daarom om ook in de Europese wetgeving een verplichting in te schrijven voor derdelanders om samen te werken met de autoriteiten tijdens het terugkeerproces. Voor wie dit weigert, moeten er duidelijke consequenties volgen, bijvoorbeeld wanneer men onderduikt of niet naar verplichte afspraken komt. Staatssecretaris de Moor benadrukt dat België hierin een voortrekkersrol speelt binnen de Europese Unie. “Ik heb de voorbije legislatuur een dergelijke medewerkingsplicht ingevoerd in onze eigen Belgische wetgeving. Wie niet meewerkt aan terugkeer, zal de gevolgen daarvan voelen in België. Dit verhaal van rechten en plichten zou nu ook Europees de standaard moeten worden.”
Voor België is het verbeteren van de terugkeercijfers, met name sinds de COVID-dip, een absolute prioriteit. De staatssecretaris roemt de inspanningen van de Belgische diensten: “Onze diensten werken keihard om terugkeer te faciliteren en om duidelijk te maken dat wie hier zonder papieren verblijft, moet vertrekken.” België behoort ondertussen ook tot de top vijf van lidstaten die het meest gebruik maken van de ondersteuning van Frontex voor terugkeeroperaties. Ook terugkeer is een Europees verhaal.