Staatssecretaris voor asiel en migratie Nicole de Moor zocht de afgelopen maanden met haar diensten naar een oplossing om gedwongen terugkeer naar Afghanistan mogelijk te maken. Die oplossing is er nu en een nieuwe regering kan ermee aan de slag.
Nicole de Moor: "Mensen die vervolgd of onderdrukt worden in Afghanistan, vrouwen bijvoorbeeld, die krijgen uiteraard bescherming in ons land. Maar niet alle Afghanen komen in aanmerking voor asiel, en dan moet je consequent zijn. Als je asielaanvraag geweigerd wordt, mag je hier niet blijven. En ik wil niet dat mensen in de miserie en ellende van onwettig verblijf terecht komen. Daarom hebben we oplossingen nodig voor terugkeer naar Afghanistan.”
Afghanen zijn de derde nationaliteit qua asielaanvragen, na Palestijnen en Syriërs. Vaker dan vroeger worden hun aanvragen afgekeurd. Vandaag krijgen meer dan zes op de tien Afghaanse asielzoeker een weigering. Het Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen oordeelt dat veel Afghanen die asiel aanvragen, geen risico lopen op vervolging in Afghanistan.
De Moor werkte samen met haar diensten een oplossing uit om terugkeer naar Afghanistan opnieuw mogelijk te maken, zonder samen te werken met het Talibanregime. De oplossing bestaat erin dat mensen via Istanbul naar Afghanistan zullen worden gebracht. De Belgische diensten organiseren de repatriëring naar Istanbul, waarna onze partners ter plaatse het overnemen tot in Afghanistan. Die samenwerking en de budgetten daarvoor moeten nog afgerond worden door een nieuwe regering en dan kan die terugkeer op vrij korte termijn van start gaan. De bedoeling is om in de eerste plaats in te zetten op terugkeer van mensen die criminele feiten pleegden of voor overlast zorgden.
Donderdag neemt de Moor deel aan de Raad van Europese ministers van migratie. Ze bespreekt de kwestie met collega’s. Onder meer Duitsland organiseerde de afgelopen maanden al gedwongen terugkeer naar Afghanistan. Ook andere landen zijn met dergelijke plannen bezig.
Gedwongen terugkeer naar Afghanistan bestond in het verleden al, voor de terugkeer van het Talibanregime. Vrijwillige terugkeer is altijd mogelijk gebleven. Vorig jaar keerden 19 Afghanen vrijwillig terug. Na quasi stilstand in 2022 neemt vrijwillige terugkeer naar Afghanistan licht toe. Er is daarbij nood aan meer samenwerking met ngo’s op het terrein rond re-integratie om Afghanen die vrijwillig terugkeren te ondersteunen om hun leven daar weer op te nemen. Zo kunnen we de stap naar vrijwillige terugkeer verkleinen.
